Nếu những tin đồn là sự thật. Nếu Giannis Antetokounmpo dứt áo ra đi và nói lời chia tay Milwaukee Bucks ngay mùa hè này thì chúng ta có thể kết luận một điều.

Với “Á Thần” Hy Lạp, sự trung thành với Milwaukee đã phải lùi bước về sau, nhường chỗ cho khát khao chinh phục chiếc nhẫn vô địch thứ hai trong sự nghiệp của Giannis.

Đó sẽ là một cái kết buồn cho Milwaukee Bucks. Đồng thời, nó cũng là một lời cảnh tỉnh cho các đội bóng small-market, những CLB mà chúng ta có thể hiểu nôm na là những đội tỉnh lẻ ở NBA, đơn cử là 3 đội đang góp mặt ở chung kết miền NBA Playoffs 2025 là Oklahoma City Thunder, Minnesota Timberwolves và Indiana Pacers.

Nhìn chung thì không ai nghĩ đến cảnh Shai Gilgeous-Alexander, Anthony Edwards hay Tyrese Haliburton sẽ nói lời chia tay OKC, Timberwolves hay Pacers bởi đơn giản là đội bóng vẫn đang thành công, còn các cầu thủ thì hạnh phúc ở nơi mà họ đang thi đấu.

Nhưng sẽ ra sao nếu đội bóng không thành công, giống trường hợp của Milwaukee Bucks và Giannis?

Tua ngược thời gian về 15 năm trước, ngày LeBron James đưa ra “The Decision” để nói lời chia tay với Cleveland Cavaliers, đầu quân cho Miami Heat.

Đây không đơn giản chỉ là một quyết định của một ngôi sao hàng đầu mà nó là điểm khởi đầu cho kỷ nguyên được gọi là “player-empowerment”, nơi sức mạnh không còn nằm hoàn toàn trong tay đội bóng mà dần được chuyển sang các siêu sao dẫn đầu ở các CLB.

Trong các năm tiếp theo, thế hệ siêu sao như Kevin Durant, Kawhi Leonard, Kyrie Irving, Paul George và Jimmy Butler đều chia tay những đội bóng thị trường nhỏ để đầu quân cho những đội bóng lớn, đến những thành phố nguy nga tráng lệ với nhiều tiện ích bên lề hơn.

Họ ra đi và đạt được mục đích của mình, còn hậu quả để lại được hứng chịu bởi chính các CLB ở thị trường nhỏ, thường là những đội lựa chọn những ngôi sao kia ở NBA Draft.

Oklahoma City, Minnesota hay Indiana là ba trong số những đội bóng chịu nhiều ảnh hưởng nhất. Nhưng thông qua việc xây dựng đội hình thông minh, lựa chọn cầu thủ hợp lý từ NBA Draft và phát triển tài năng chuẩn chỉ, Thunder, Timberwolves và Pacers đã trở lại đỉnh cao của NBA.

Không có những bom tấn lớn, không có những cú trade khiến giải đấu chấn động như Milwaukee Bucks, Oklahoma City, Minnesota hay Indiana đi theo con đường an toàn hơn, xây dựng mọi thứ xoay quanh niềm tin và tạo nền tảng vững chắc về mối quan hệ với dàn cầu thủ mà họ phát triển.

Trong khi đó, Milwaukee Bucks đi theo con đường “nuông chiều ngôi sao”, cụ thể ở đây là Giannis Antetokounmpo. Mỗi khi giai đoạn gia hạn hợp đồng với Giannis gõ cửa, Bucks lại có một bom tấn chuyển nhượng. Đầu tiên là Jrue Holiday. Gần đây hơn là Damian Lillard.

Cũng phải nói là Bucks đã thành công vì họ đã vô địch NBA, đã chạm đến đỉnh cao của giải bóng rổ nhà nghề Mỹ. Những hy sinh về sức trẻ, lượt pick hay những role-player đã mang lại kết quả là chiếc cúp Larry O’Brien năm 2021.

Nhưng đó là khi đội bóng thành công. Còn nếu CLB rơi vào vòng xoáy liên tục bị loại sớm ở Playoffs, áp lực khủng khiếp sẽ đè nặng lên ban lãnh đạo.

Milwaukee Bucks đã đi xuống trong 2 năm gần nhất dù Giannis Antetokounmpo đã làm hết sức có thể. Năm nay chúng ta có thêm một ví dụ là Denver Nuggets với Nikola Jokic. 

Những ví dụ này cho chúng ta thấy việc chất lượng đội hình giảm sút là điều không tránh khỏi và nó sẽ kéo theo khả năng thành công của CLB.

Và khi CLB không thể tự vực dậy sức mạnh đội hình của họ, đôi mắt của các ngôi sao sẽ bắt đầu nhìn qua những điểm đến tốt hơn, mang lại nhiều giá trị trong và ngoài sân bóng hơn.

Kịch bản này đang xảy ra với Giannis Antetokounmpo và Milwaukee Bucks. Vậy có khả năng nào nó cũng xảy ra với OKC Thunder, Minnesota Timberwolves, Indiana Pacers và ba ngôi sao trẻ của họ hay không? 

Câu trả lời là có nếu như những đội bóng này đi theo vết xe đổ của Milwaukee. Cả Thunder, Wolves và Pacers đều đang trong thế khó của riêng họ. Hãy cùng xem tình hình mỗi đội ra sao.

Oklahoma City Thunder và câu chuyện “ngày trả bill” sắp đến

Tầm này năm sau, Oklahoma City Thunder sẽ đối mặt với một lúc 3 “bill tính tiền” cực kỳ nặng đô. Đó là hai hợp đồng cần được gia hạn cho Chet Holmgren và Jalen Williams, bộ đôi ngôi sao dự kiến sẽ bỏ túi mỗi người một hợp đồng max contract.

Cái tên thứ ba là Shai Gilgeous-Alexander, đương kim MVP của NBA sẽ có thể ký hợp đồng gia hạn supermax 5 năm với tổng trị giá lên đến 380 triệu đô la Mỹ.

Riêng bộ ba ngôi sao trẻ này đã ngốn gần hết quỹ lương gốc của Oklahoma City Thunder, chưa kể một số role-player đến hạn với Player Option như Isaiah Hartenstein, Lu Dort hay Cason Wallace.

Sẽ có hai hướng đi cho OKC. Một là chấp nhận trả mức thuế phạt cao khủng khiếp để duy trì bộ khung đội hình. Hai là hy sinh chiều sâu, cắt bỏ bớt những role-player tốt nhưng đắt đỏ để đổi các cầu thủ lương thấp, tránh việc đóng phạt nhưng mất chiều sâu đội hình.

Nói cách khác, OKC gần như chỉ có năm nay và năm sau để chạm đến ngôi vô địch đầu tiên trong lịch sử CLB với bộ khung hiện tại. Sau đó, đội hình của Thunder gần như sẽ bị xé toạc vì quá đắt đỏ.

Boston Celtics đã đối mặt với điều tương tự trước khi mùa giải 2024-25 bắt đầu. Họ cũng có khung 2 năm y hệt với OKC và giờ còn khổ sở hơn khi Jayson Tatum chấn thương, có thể phải nghỉ hết mùa 2025-26. Dự kiến Boston sẽ có nhiều thay đổi ngay trong mùa hè này vì đội đã vượt quỹ lương quá sâu.

Một ví dụ khác là Denver Nuggets, đội bóng vô địch NBA năm 2023 nhưng giờ đã rơi vào vòng xoáy của việc giảm chất lượng đội hình. Vì bộ khung quá đắt đỏ, Denver đã quyết định hy sinh một số role-player tốt và tin vào dàn tài năng trẻ mà họ chọn được tại NBA Draft. 

Nhưng quá trình phát triển tài năng trẻ không phải cứ làm là sẽ có ăn. Nuggets chỉ có đúng Christian Braun đủ tầm trở thành roleplayer tốt bên cạnh Jokic, còn lại đều mài đũng quần trên ghế dự bị.

Trở lại với Oklahoma City Thunder và khung cạnh tranh kéo dài trong năm nay với năm sau. Nếu vô địch được năm nay, ít nhất họ đã có được một cúp và sẽ không chịu quá nhiều áp lực.

Nhưng trong trường hợp Thunder không thể vô địch, câu chuyện năm sau sẽ mang nhiều biến số hơn. Năm nay mọi thứ đang thiên thời, địa lời, nhân hoà với OKC. Đội hình họ sung sức, khoẻ mạnh và vừa đủ độ chín cả về chuyên môn lẫn kinh nghiệm. 

Giả dụ năm sau một số trụ cột chấn thương như những gì xảy ra với Boston Celtics hay Cleveland Cavaliers, sẽ rất khó để OKC Thunder tái hiện hành trình vào tới NBA Finals.

Minnesota Timberwolves đã chạm đỉnh?

Có trong tay Anthony Edwards, một ngôi sao trẻ đầy tiềm năng và trần phát triển rộng mở, Minnesota Timberwolves đã lần lượt nổ hai bom tấn trong hai năm để lập tức cải thiện khả năng cạnh tranh của CLB.

Đầu tiên, đội bóng trade 6 lượt pick vòng 1 để đổi lấy Defensive Player of The Year Rudy Gobert vào năm 2022. Thương vụ này góp phần đưa Timberwolves đến series chung kết miền Tây năm 2024, nhưng nó cũng ảnh hưởng khá nặng về quỹ lương nên đội bóng đã phải thực hiện thêm một cú trade khác.

Bom tấn nổ khi Minnesota bắt tay với New York Knicks, đổi Karl-Anthony Towns lấy Julius Randle và Donte DiVincenzo. Một nước đi hợp lý khi vừa điều chỉnh được quỹ lương, vừa lấy về 2 cầu thủ chất lượng và nó cũng mang lại thành công khi Timberwolves vào chung kết miền năm nay, nhờ công lớn của chính Donte và Randle.

Nhưng thành công này đi kèm cái giá không hề rẻ. Riêng bộ ba Anthony Edwards, Rudy Gobert và Jaden McDaniels đã ngốn của Minnesota 105 triệu đô la Mỹ tiền lương mùa sau. 

Chưa kể khoảng 45 triệu đô nữa cho những cầu thủ như Julius Randle hay Naz Reid. Thêm lương của Donte DiVincenzo, Mike Conley và Rob Dillingham, Timberwolves đã vượt quỹ lương và phải đóng thuế phạt luxury tax.

Tệ hơn nữa là qua mỗi năm, lương của các cầu thủ lại tăng lên. Quỹ lương lại bị vượt sâu hơn và luxury tax lại nặng hơn một chút. Trong trường hợp xấu nhất là khi đội bóng không muốn phải đóng thuế phạt, một số trụ cột sẽ phải ra đi như Nickeil Alexander-Walker hay thậm chí là Naz Reid và Julius Randle.

Hiện tại, Minnesota Timberwolves đã chạm đỉnh về chiều sâu, chất lượng đội hình, khả năng cạnh tranh và quỹ lương. Tiếp theo sẽ là sự đi xuống về đội hình và khi đó, niềm vui của Anthony Edwards sẽ khó được đảm bảo như trong 2 năm đã qua.

Một số quyết định khó khăn chờ Indiana Pacers

Giống Minnesota Timberwolves, Indiana Pacers đã nổ bom tấn ở cuối hợp đồng tân binh của Tyrese Haliburton để tối ưu hoá chi phí, trade lấy Pascal Siakam hồi tháng 1 năm 2024.

Trong lúc Pacers bị nhiều người xem nhẹ thì Tyrese Haliburton toả sáng, đưa Indiana đến tận chung kết miền Đông và đang ở ngưỡng cửa của loạt trận NBA Finals.

Vô địch mùa này hay không sẽ là câu chuyện của quả bóng được ném trên sân trong khoảng 2 tuần tới. Còn sau đó, Pacers sẽ bắt đầu đối diện với một số bài toán khó giải về tương lai.

Tyrese Haliburton và Pascal Siakam có vẻ đã được chọn làm nền móng cho cả đội. Cả hai cùng có hợp đồng max và sẽ ngốn từ 55 đến 60% tổng quỹ lương của Pacers trong vài năm tới.

Bên cạnh bộ đôi vừa nêu là Myles Turner, bigman sẽ trở thành cầu thủ tự do mùa hè này và đang bị dòm ngó bởi nhiều ông lớn. Trước đây Turner có lương khá nhẹ, chỉ 20 triệu đô la Mỹ. Nhưng chắc chắn trung phong này sẽ muốn tăng lương sau khoảng thời gian dài cống hiến. 

Pacers có khả năng đáp ứng yêu cầu này, tuy nhiên liệu đội bóng có muốn tái ký với Turner hay không sẽ là câu chuyện khác. Các chuyên gia nhận định rằng Turner đã chạm trần phát triển với Indiana, việc cả hai cùng gắn bó với mức lương vào khoảng 25-30 triệu đô mỗi năm sẽ không thực sự hợp lý.

Indiana có thể học theo Milwaukee Bucks khi trade lấy một role-player xịn như Jrue Holiday, gắn kèm những bản hợp đồng nhỏ như Obi Toppin, Aaron Nesmith và các draft pick để đặt lên bàn đàm phán.

Nếu có một nước đi phù hợp, cộng thêm một chút may mắn mùa tới, Pacers có thể mơ về viễn cảnh của Bucks năm 2021 khi Milwaukee thẳng tiến đến ngôi vô địch.

Nhưng kịch bản tệ nhất vẫn có thể xảy ra với chính Milwaukee là ví dụ. Thương vụ trade lấy Damian Lillard đã biến thành thảm hoạ trên mọi phương diện, từ hiện tại đến tương lai của Bucks đều trở thành những dấu hỏi.

Vô địch NBA chưa bao giờ là một nhiệm vụ dễ dàng với bất kỳ đội bóng nào, dù ở thị trường lớn hay nhỏ. Nhưng với những CLB small-market như Pacers, Thunder và Timberwolves, họ còn phải đối mặt với bài toán song song là phải làm các ngôi sao của họ hài lòng.

Chỉ một nước đi sai lầm liên quan đến nhân sự, cánh cửa vô địch sẽ đóng lại. Rồi để khắc phục sai lầm đó, những CLB small market có thể phải trả giá bằng việc ngôi sao của họ rời đi. 

Và rồi khi đó, những đội bóng này lại rơi vào vòng xoáy tanking, chìm dưới đáy BXH để tìm lượt pick cao. Rồi đi chọn ngôi sao trẻ ở NBA Draft và công cuộc xây dựng được bắt đầu lại từ đầu.